Gettoların Günlük Yaşamı | Yad Vashem

Gettoların Günlük Yaşamı | Yad Vashem

İçindekiler:

1. Giriş
2. Gettolara Zorla Yerleşim
   • 2.1 Piotrkow Trybunalski'de İlk Ghetto
   • 2.2 Diğer Gettoların Kurulması
3. Gettoların Özellikleri
   • 3.1 Kapalı ve Açık Gettolar
   • 3.2 Gettoların Sınırlamaları
4. İnsanlık Dışı Yaşam Koşulları
   • 4.1 Aşırı Kalabalık ve İçme Suyu Sorunu
   • 4.2 Hijyen Sorunları ve Bulaşıcı Hastalıklar
   • 4.3 Beslenme Sorunları ve Yetersiz Gıda
5. Gettoların İçinde Var Olma Mücadelesi
   • 5.1 İş Alanları ve Üretim
   • 5.2 Entelektüel ve Kültürel İhtiyaçlar
   • 5.3 Yardımlaşma ve Yeraltı Faaliyetleri
6. Gettoların Trajik Gerçekliği
7. Sonuç

Gettoların Hayatı: İnsanlıktan Uzak Şartlar

Giriş

Holokost döneminin karanlık bir yüzü olan gettolar, Yahudi nüfusunu hızla kontrol altına almak ve izole etmek amacıyla kurulmuş yerlerdi. Bu makalede, gettoların kuruluşu ve içinde yaşanan insanlık dışı koşullar ele alınacak ve gettolarda hayatta kalma mücadelesi anlatılacaktır.

1. Gettolara Zorla Yerleşim

Nazilerin emriyle gettolara yerleşimi bekleyen Yahudiler, hızla hayatlarını birkaç bavula sığdırarak ve bilinmeze doğru yola çıkmak zorunda kaldılar. Büyük bir kısmı mülklerinin çoğunu geride bırakmak zorunda kaldı ve yanlarında sadece az sayıda eşya alabildi. Gettolara zorlu geçişler, tarihî günlükler ve tanıklıklarda alçaltıcı ve travmatik bir deneyim olarak tanımlanır.

2. Gettoların Özellikleri

2.1 Piotrkow Trybunalski'de İlk Ghetto: Polonya'nın işgalinin hemen ardından Piotrkow Trybunalski'de ilk getto kurulduğu tespit edilmiştir. Gettoların büyük bir kısmı ise 1940 ve 1941 yılları arasında inşa edilmiştir. Yeni gettoların kurulması 1944'ün ortalarına kadar devam etmiştir. Belirli şehirlerde ve kasabalarda birden fazla getto kurma zorunluluğu doğmuştur.

2.2 Diğer Gettoların Kurulması: Bazı bölgelerde, yerel Polis veya Alman polisinin gözetiminde kapıları korunan duvarlarla çevrilmiş kapalı gettolar kurulmuştur. Bu gettoların sakinleri, çalışma amaçları dışında getto alanını terk etmelerine izin verilmemiştir. Diğer gettolar ise sabahları gereken izinleri göstererek çalışmak için getto dışına çıkabilecekleri açık gettolar olmuştur. Açık gettoların varlığı, Yahudiler ile çevredeki halk arasında belirli bir temas olasılığına işaret etmektedir.

3. İnsanlık Dışı Yaşam Koşulları

5.1 Aşırı Kalabalık ve İçme Suyu Sorunu: Gettoların aşırı kalabalık olması, insanlık dışı yaşam koşullarının bir sonucu olarak yaşam standartlarını olumsuz etkilemiştir. Çoğu zaman, gettolar şehrin çok küçük bir bölümünde kurulmuş ve bu alan, orada yaşaması düşünülen Yahudiler için yetersiz kalmıştır. Örneğin, Varşova Ghetto, şehrin toplam alanının sadece %2,4'ünde kurulmuş ve şehrin nüfusunun yaklaşık üçte birini oluşturan Yahudileri barındırmıştır. Gettolar içinde yaşayan insanlar küçük dairelere sıkıştırılmıştır. Bazı durumlarda, birbirini tanımayan birden fazla ailenin aynı daireye zorla yerleştirildiği görülmüştür. Bu dairelerde altı ila sekiz kişi yaşamaktaydı.

5.2 Hijyen Sorunları ve Bulaşıcı Hastalıklar: İnsan kaynaklı hijyen sorunları ve yetersiz sağlık koşulları, gettoları ciddi şekilde etkilemiştir. Çöp yığınları sokakları doldururken, tüberküloz, tifüs ve dizanteri gibi hastalıklar hızla yayılmıştır. Ayrıca, sürekli bir ilaç eksikliği yaşanmıştır. Soğuk hava da ölüm oranını etkilemiştir, çünkü gettolar neredeyse hiç ısıtma malzemesiyle donatılamamıştır. Yaz ayları da bir rahatlama getirmemiş ve enfeksiyon hastalıklarının yayılmasına katkıda bulunmuştur.

5.3 Beslenme Sorunları ve Yetersiz Gıda: Yahudiler, Alman yetkilileri tarafından sağlanan günlük gıda paylarına neredeyse tamamen bağımlı hale gelmiştir. Her gettoda sağlanan gıda miktarı değişiklik göstermiştir ve bunun dağıtımı, görevdeki yetkililere bağlı olmuştur. Nazi politikalarına uygun olarak, Almanlar gettoların sakinlerine düşük kaliteli ve az miktarda gıda vermiş, buna bağlı olarak da beslenme eksikliği ölüm oranındaki en önemli nedenlerden biri olmuştur. Gettoların sakinleri arasında yerel halktan gıda kaçakçılığı da yapılmıştır. Örneğin, Varşova Ghetto'nun günlük gıda ihtiyacının %80'i kaçakçılıkla karşılanmıştır. Çocuklar, dar geçitlere sığabildikleri için kaçakçılık faaliyetlerinde önemli bir rol oynamıştır.

6. Gettoların İçinde Var Olma Mücadelesi

6.1 İş Alanları ve Üretim: Gettoların içindeki iş alanları, yerel Alman işgal kuvvetlerinin politikalarına bağlı olarak farklılık göstermiştir. Yahudi liderliği, getto sakinleri için gelir kaynağı sağlayacak iş yerleri yaratmak için ellerinden geleni yapmıştır. Ghetto üretimi genellikle, Almanların gettolar üzerinden kar elde edebileceği düşüncesiyle gerçekleştirilmiştir. Örneğin, Lodz Ghetto'da askeriye için temel ekipman üreten atölyeler bulunuyordu. Varşova Ghetto'da ise fırça ve bavul üreten atölyeler ve Vilna Ghetto'da ise yerel bir birlik tarafından yönetilen bir üretim merkezi bulunmaktaydı. Gettoların çoğunda, sakinler ya getto içindeki atölyelerde ya da getto dışındaki yerlerde çalışmışlardır.

6.2 Entelektüel ve Kültürel İhtiyaçlar: Gettolara hapsedilmiş Yahudilerin hayatı, temel fiziksel varoluşlarının ötesinde pek çok faktör tarafından etkilenmiştir. İntelijensiyel, ruhsal ve kültürel ihtiyaçlara önem verilmiş ve eğitim, dayanışma, yeraltı gazeteleri, gençlik hareketleri gibi alanlarda normal bir yaşam sürdürmeye çaba gösterilmiştir.

7. Sonuç

Gettolar, Nazilerin sistematik zulmünün bir parçası olarak Yahudi nüfusunu izole etmek ve kontrol altına almak için kullanılan korkunç yerlerdi. Gettoların içindeki yaşam koşulları insanlık dışıydı ve bireyleri etkileyip aile ve toplum yapısını bozdu. Ancak Yahudiler, sadece temel fiziksel varoluşlarını değil, entelektüel, ruhsal ve kültürel ihtiyaçlarını da karşılamaya çalıştılar.

Kaynaklar:

• Holokost Hakkında Bilgi (Holocaust Encyclopedia)
• Gettolarda Hayatta Kalma Çabası (Yad Vashem)