Kamu-Özel Ortaklığı Nedir? | PPP Türleri Hakkında Bilmeniz Gereken 9 Şey | Açıklanan PPP

Table of Contents:

1. 👉 Giriş
2. 👉 Kamu-Özel Ortaklığı Nedir?
3. 👉Kamu-Özel Ortaklığı Amaçları
4. 👉Kamu-Özel Ortaklığının Faydaları
5. 👉Kamu-Özel Ortaklığının Sorunları
6. 👉Kamu-Özel Ortaklığı Türleri
7. 👉BOT Modeli
8. 👉BOOT Modeli
9. 👉BOO Modeli
10. 👉DBOM Modeli
11. 👉DBOT Modeli
12. 👉PPP Projeleri İçin Devletin Sermaye Katılımı
13. 👉Teslim Operasyon ve Transfer Modeli
14. 👉Tesis Yönetimi Modeli
15. 👉Kamu-Özel Ortaklığı'nın Avantajları
16. 👉Kamu-Özel Ortaklığı'nın Dezavantajları
17. 👉Sonuç
18. 👉Kaynaklar

Giriş

Bu makalede kamu-özel ortaklığı konusunu ele alacağız. Kamu-özel ortaklığı, kamu sektörü ile özel sektör arasında yapılan bir anlaşmadır. Özel sektör, genellikle kamu sektörünün sağladığı bir hizmeti yerine getirmekle görevlendirilir. Bu makalede, kamu-özel ortaklığının ne olduğunu, amacını, faydalarını, sorunlarını ve çeşitli türlerini ele alacağız. Ayrıca bu ortaklığın avantajları ve dezavantajları hakkında bilgi vereceğiz.

Kamu-Özel Ortaklığı Nedir?

Kamu-özel ortaklığı (PPP), genellikle bir hükümet kurumu veya ajansı ile özel sektör arasında yapılan bir anlaşma olarak tanımlanır. Bu ortaklık, özel sektörün kamu hizmetlerinin sunumunda görev aldığı ve kamu kaynaklarının etkili bir şekilde kullanılmasını sağladığı projeleri içerir. Kamu-özel ortaklığı, alt yapı, kamu hizmetleri veya diğer projelerin finansmanı, tasarımı, inşası ve işletilmesi gibi farklı alanlarda gerçekleştirilebilir.

Kamu-Özel Ortaklığı Amaçları

Kamu-özel ortaklığının bazı temel amaçları şunlardır:

1. Altyapı için finansmanı artırmak.
2. Kamu projelerinin değerini artırarak daha iyi hizmet sunmak.
3. Zamanında tamamlama ve etkili işletme için özel sektörle riskleri paylaşmak.
4. Altyapı sağlama yöntemlerinde yenilikçiliği teşvik etmek.
5. Sürdürülebilir altyapı ve altyapı hizmetleri sunmak.
6. Kamu harcamalarında hesap verebilirliği artırmak.

Kamu-Özel Ortaklığının Faydaları

Kamu-özel ortaklıklarının birçok faydası vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:

1. Özel sektörün yönetim becerileri ve finansal yetkinliği, vergi mükellefleri için daha iyi bir maliyet etkinliği sağlayabilir.
2. Kamu-özel ortaklıkları, kamu hizmetlerinin kalitesini, verimliliğini ve rekabetçiliğini artırabilir.
3. Kamu-özel ortaklıkları, bütçe kısıtlamalarının olduğu bir ortamda kamu sektörünün sınırlı kapasitesini destekleyebilir ve ek finansman sağlayabilir.
4. Özel sektör operasyonel etkinlikleri, halka daha kaliteli hizmet sunma ve altyapı geliştirmede hızlanma kapasitesini artırabilir.

Kamu-Özel Ortaklığının Sorunları

Kamu-özel ortaklıklarını uygulamak ve yönetmek bazı zorluklarla da gelir. Bu zorluklar şunları içerebilir:

1. Kamu sektörü ile özel sektör arasında farklı kurumsal kültürler ve hedefler olabilir.
2. Kaynak girişleri ve kalite konusunda kamu ve özel sektör kuruluşları arasında tutarsızlıklar olabilir.
3. Kamu ve özel sektör kurumları bazen bu tür ortaklıkları yönetmek için yeterli kurumsal bilgi ve destekten yoksun olabilir.
4. Bu tür ortaklıklar için yeterli yasal çerçeve bulunmayabilir.
5. Hükümetler genellikle PPP ortaklarını belirlemek için yeterli prosedürlere sahip olmayabilir.
6. Kamu-özel ortaklığı süreçlerinin yeterli izleme ve değerlendirme yapılabilmesine ilişkin eksiklikler olabilir.
7. Bazı ortaklıklarda şeffaflık eksikliği yaşanabilir.
8. Kamu sektörü ile özel sektör arasında risk ve sorumluluk paylaşımı konusunda bazen isteksizlik olabilir.

Kamu-Özel Ortaklığı Türleri

Kamu-özel ortaklığı projeleri farklı türlerde gerçekleştirilebilir. Bu türler, sözleşme hükümleri ve yapılacak projeler temel alınarak belirlenir. Kamu-özel ortaklığı projeleri, özel tarafın içerdiği risk miktarına bağlı olarak çeşitli şekillerde uygulanabilir.

BOT Modeli

BOT (Yap-İşlet-Devret) modeli, hükümetin bir projenin inşasını ve işletmesini özel sektöre devrettiği en yaygın PPP anlaşmalarından biridir. Bu anlaşma ile özel sektör, belirlenen bir süre boyunca bir projenin inşasını ve işletmesini üstlenir. Sürenin sonunda projenin işletmesi hükümet tarafından devralınır. BOT anlaşmalarının esnekliği, özel sektörün anlaşmaya uygun olarak planlamayı ve tasarımı uygulayabilmesine olanak tanır. BOT anlaşması, aşağıdaki türlerden herhangi birine özelleştirilebilir.

BOOT Modeli

BOOT (Yap-Sahip-İşlet-Devret) adından da anlaşılacağı gibi, hükümet proje haklarını özel sektör kuruluşuna devreder. Özel sektör bu proje için tasarım ve inşa sürecini üstlenir, ardından projenin sahip olur ve işletir. Belirli bir süre sonra projeyi hükümete devreder.

BOO Modeli

BOO (Yap-Sahip-İşletme) anlaşmasında, hükümet proje haklarını özel sektör kuruluşuna devreder. Özel sektör bu projeyi inşa eder, sahip olur ve işletir.

DBOM Modeli

DBOM (Tasarla-Yap-Sahip Ol-İşlet-Devam Et) anlaşması, tasarım-yap-çalıştır anlaşması (DBO) ihale sürecine işletme ve bakım bileşenini entegre eden bir ortaklıktır.

DBOT Modeli

DBOT (Tasarla-Yap-Sahip Ol-İşlet-Devret) modeli genellikle BOT modeline benzer, ancak özel yüklenici proje için tasarım ve inşaat görevini üstlenir. DBOT modelinde yüklenici, projenin tasarımını ve inşasını gerçekleştirir.

Devletin Sermaye Katılımı

PPP projelerinde, hükümetin sermaye katılımı söz konusu olabilir. Bu sermaye katılımı, hükümetin proje şirketine veya bir kamu altyapı fonuna sermaye sağlamasıyla gerçekleştirilebilir.

Teslim Operasyon ve Transfer Modeli

ROT (Rehabilite Et-İşlet-Devret) modelinde, özel sektör mevcut bir tesisi yeniden düzenlemek, işletmek ve bakımını yapmak üzere sözleşme ile işe alınır. Belirli bir süre sonra tesisin sahipliği hükümete devredilir.

Tesis Yönetimi Modeli

Tesis yönetimi, bir hükümet kuruluşunun binalarının ve altyapısının işletme, bakım ve iyileştirme süreçlerini entegre bir şekilde yürüten bir yaklaşımdır. Tesis yönetimi sözleşmesi altında, tesis yönetimi müteahhidi, optimum, güvenli ve maliyet etkin bir ortam oluşturur.

Kamu-Özel Ortaklığı'nın Avantajları

Kamu-özel ortaklıklarının birçok avantajı vardır. Bunlar şunlardır:

1. Kamu kaynaklarına gerekli yatırımların yapılması ve kamu kaynaklarının daha etkin kullanılması sağlanır.
2. Kamu hizmetlerinin daha yüksek kalitede ve zamanında sunulması sağlanır.
3. Kamu-özel ortaklığı projeleri genellikle hızlı bir şekilde uygulanır ve beklenmedik harcamalarla karşılaşılmaz.
4. Kamu-özel ortaklıkları, özel sektöre uzun vadeli gelir sağlama fırsatı sunar.
5. Proje risklerinin uygun şekilde dağıtılması, her bir tarafın risklerini azaltır ve doğru şekilde yönetmelerine olanak tanır.
6. Kamuya ait olmayan varlıklar, kamu sektörü bilançosu dışında sınıflandırılabilir.

Kamu-Özel Ortaklığı'nın Dezavantajları

Kamu-özel ortaklıklarının bazı dezavantajları da vardır. Bunlar şunlardır:

1. Kamu-özel ortaklığı için ihale süreçleri, geleneksel kamu ihalelerine göre daha uzun ve maliyetlidir. Bu nedenle, kamu-özel ortaklığı ile yapılan alt yapı veya hizmetlerin maliyeti daha yüksek olabilir.
2. Kamu ödemelerinin gecikmesi, gelecekteki projeleri olumsuz etkileyebilir.
3. Kamu-özel ortaklığı projeleri genellikle uzun vadeli, karmaşık ve esnek olmayan projelerdir.

Sonuç

Kamu-özel ortaklığı teslim modelleri, hükümetin iş büyümesi, çevresel sürdürülebilirlik gibi politika hedeflerini geliştirmesine yardımcı olan bir fırsat sunar. Başarılı bir kamu-özel ortaklığı projesi, özel ve kamu sektörlerinin en iyi varlıklarını ve becerilerini değerlendiren bir ortaklıkla toplumsal fayda sağlar.

Kaynaklar:

• Consult Kano YouTube Kanalı
• KarnaConsultants.com

【KAYNAKLAR】

• Consult Kano YouTube Kanalı: Link
• Karna Consultants: Link

【Sıkça Sorulan Sorular (SSS)】

1. Kamu-özel ortaklığı nedir? Kamu-özel ortaklığı, kamu sektörü ile özel sektör arasında yapılan bir anlaşma şeklidir. Bu anlaşmada, özel sektör belirli bir hizmeti veya projeyi kamu adına yerine getirir.

2. Kamu-özel ortaklığı hangi amaçlarla gerçekleştirilir? Kamu-özel ortaklıklarının amaçları arasında altyapı finansmanını artırmak, hizmet kalitesini ve rekabetçiliğini artırmak, risk paylaşımı sağlamak ve yenilikçiliği teşvik etmek yer alır.

3. Kamu-özel ortaklığının avantajları nelerdir? Kamu-özel ortaklıkları, kaynakların etkin kullanımını sağlar, hizmet kalitesini artırır, projelerin hızlı bir şekilde uygulanmasını sağlar, özel sektöre gelir sağlama fırsatı sunar ve riskleri doğru şekilde yönetir.

4. Kamu-özel ortaklığının dezavantajları nelerdir? Kamu-özel ortaklıkları uzun ve maliyetli ihale süreçlerini gerektirebilir, kamu ödemelerinin gecikmesi sorunu olabilir ve projeler genellikle karmaşık ve esneksiz olabilir.

5. Kamu-özel ortaklığı türleri nelerdir? Kamu-özel ortaklığı projeleri çeşitli türlerde gerçekleştirilebilir, bunlara BOT, BOOT, BOO, DBOM, DBOT, devletin sermaye katılımı, teslim operasyon ve transfer, tesis yönetimi gibi modeller örnek olarak verilebilir.