Online İş Dolandırıcılığında 3 Kırmızı Bayrak - Sahte İşaretleri (Bunları Göz Ardı Etme Yoksa Dolandırılırsınız!)
İnternet Üzerindeki Sahte İş İlanlarını Nasıl Anlarım?
Merhaba, favori uzaktan çalışma hayranınız Delilah karşınızda! Uzaktan çalışmayı ne kadar çok sevdiğimi bilmemeniz imkansız. Ancak, her şeyin bir dezavantajı olduğu gibi uzaktan çalışmanın da dezavantajları var. Bu dezavantajlardan biri de sahte iş ilanları. Bu yüzden bugünkü videomda, göz attığınız işin gerçek mi yoksa sahte mi olduğunu hemen anlamanızı sağlayacak birkaç ipucu paylaşacağım. Lafı daha fazla uzatmadan hemen başlayalım!
İçindekiler
- Başlık: İş İlanının Ücretine Bakmak
- Başlık: İş İlanının Yazım Hatalarına Dikkat
- Başlık: İletişim Bilgilerini Kontrol Etmek
- Başlık: Referans Eksikliği
- Başlık: İş Tanımı ve Gereksinimler
- Başlık: Gereksiz Özel Bilgiler İsteği
- Başlık: Şüpheli İşveren İstekleri
- Başlık: Hızlı Kabul Edilen Başvurular
- Başlık: Belirsiz Şirket Bilgileri
- Başlık: İtibarı Olmayan Şirketler
İş İlanlarının Ücretine Bakmak
🔍 İş İlanının Ücreti İlgili Pozisyon İçin Oranında mı?
Bir iş ilanına baktığınızda, işverenin ödeme miktarının o pozisyon için ortalama bir maaş skalasında yer alıp almadığına dikkat etmelisiniz. Örneğin, müşteri hizmetleri temelli bir işe başvuruyorsanız ve söz konusu iş giriş seviyesindeyse, ortalama olarak saatte 20 dolar kadar bir ücret bekleyebilirsiniz. Ancak, eğer giriş seviyesinde bir müşteri hizmetleri rolü için saatte 30 dolar gibi yüksek bir ücret sunuluyorsa, dikkatli olmalı ve bu durumun sizde şüphe uyandırması gerektiğini unutmamalısınız.
📊 Benzer Pozisyonlarda Şirketler Ne Kadar Ücret Veriyor?
İş ilanında belirtilen ücretin gerçekten makul bir aralıkta olduğunu anlamak için Glassdoor gibi internet sitelerini kullanabilirsiniz. Benzer pozisyonlara sahip şirketlerin sunduğu maaşları inceleyerek iş ilanının ne kadar gerçekçi olduğunu ölçebilirsiniz. Genellikle bu pozisyonlar için birkaç dolar fazla veya az ödeyen şirketler olduğunu göreceksiniz. Bu veriler size iş ilanının size sunulan pozisyondaki ortalama ücret aralığını gösterecektir. Eğer bir şirket, sektör genelindeki ortalamanın üzerinde bir ücret teklif ediyorsa, bu büyük bir kırmızı bayrak olup sahtekarların dikkatinizi çekmek için kullandığı bir yöntemdir. Ayrıca, işin kolay olduğu ve yüksek ücret verildiği iddiası da sahte bir iş ilanının belirtileri olabilir.
İş İlanının Yazım Hatalarına Dikkat
📝 Yazım Hataları ve Dilbilgisi Hataları
Gerçek bir iş ilanında yazım hataları ve dilbilgisi hatalarının nadir olduğunu unutmayınız. Sahte iş ilanlarında ise sıklıkla dilbilgisi hataları ve yazım hataları bulunur çünkü dolandırıcılar kendilerini gizlemek için imla kontrolü yapmazlar. Tabii ki herhangi bir iş ilanında birkaç yazım hatası olması kesinlikle o iş ilanının sahte olduğu anlamına gelmez. Ancak, çok sayıda yazım hatası ve dilbilgisi hatası içeren bir iş ilanı sahte olduğunun açık bir işaretidir. Dolandırıcılar, dilbilgisi hatalarının ve yazım hatalarının bir tıkla düzeleceğini düşünürler.
- Pro: Yazım hataları ve dilbilgisi hataları, sahte iş ilanını belirlemek için önemli bir ipucudur.
- Pro: Gerçek bir iş ilanı genellikle profesyonelce hazırlanır ve dilbilgisi hataları içermez. Bu sayede düzgün bir Türkçe kullanarak sahte iş ilanlarını kolayca tespit edebilirsiniz.
İletişim Bilgilerini Kontrol Etmek
📧 Şirketin E-posta Adresi
Eğer bir iş ilanına başvururken size verilen e-posta adresinin şirketin resmi alan adıyla ilişkili olup olmadığına dikkat etmelisiniz. Şirketten tanıdığınız hiç kimse, şirketin resmi alan adından farklı bir e-posta adresine sahip olmamalıdır (örneğin Gmail, Yahoo, Hotmail vb.). Eğer bir iş ilanına başvururken şirketi temsil ettiğini iddia eden bir kişiyle iletişime geçiyorsanız, bu kişinin şirketin resmi alan adıyla ilişkili bir e-posta adresine sahip olması gerekir. Örneğin, benim şirketimin adı "Uzaktan Çalışma Hayatı" olduğunda, şirket adımından sonra gelen bölümü tarayıcınıza yapıştırarak doğrudan şirketimin web sitesine gidebilirsiniz. İş ilanına başvuracağınız şirket T-Tech gibi bir şirketse, başvuru yapacağınız kişiye Gmail.com adresli bir e-posta göndermek yerine, kişinin e-posta adresinin şirketin alan adıyla ilişkili olduğundan emin olmalısınız. Şirketin web sitesine gittiğinizde bu durumu kolaylıkla kontrol edebilirsiniz.
- Pro: Şüpheli iletişim bilgileri sahte bir iş ilanının işaretlerindendir.
- Pro: Sahte iş ilanı dolandırıcıları, sahte iş ilanının içine şirketin logosunu ve iletişim bilgilerini koyabilir, ancak şirketin desteklemediği bir e-posta adresini taklit edemezler.
- Con: E-posta adresi kullanılarak yapılan dolandırıcılık, bazen gerçek iş ilanlarından gelmiş gibi görünebilir.
Referans Eksikliği
🙋 İnceleme ve Referans Yetersizliği
Sahte iş ilanlarının genellikle gerçek iş ilanlarından farklı olarak referanslar ve incelemeler gibi güvenilir kaynakların eksikliğini göreceksiniz. Resmi iş ilanlarında, şirket adına incelemeler ve referanslar vardır çünkü gerçek insanlarla çalıştıklarını kanıtlamak isterler. Ancak, sahte iş ilanları genellikle bu tür bilgilere sahip olmazlar çünkü gerçek bir şirketi temsil etmezler. Bu nedenle, iş ilanında incelemelerin ve referansların eksik olduğunu gördüğünüzde, bu iş ilanının sahte olabileceğini düşünebilirsiniz.
- Pro: Sahte iş ilanlarında referans eksikliği yaygındır ve bu da iş ilanının gerçek olmadığına işaret edebilir.
- Con: Her iş ilanında referans ve inceleme olmaması, iş ilanının sahte olduğu anlamına gelmez. Referanslar veya incelemeler gerçek şirketler tarafından da paylaşılmayabilir.
İş Tanımı ve Gereksinimler
📄 İş Tanımının Netliği ve Gereksinimlerin Mantıklılığı
Gerçek bir iş ilanında, iş tanımının açık ve net olduğunu, işin ne yapmanız gerektiğini ve işverenin neleri beklediğini açıkça belirttiğini göreceksiniz. Ayrıca, gereksinimlerin mantıklı ve gerçekçi olduğunu göreceksiniz. Örneğin, bir iş ilanında, hiçbir deneyime sahip birine yönelik bilgisayar programlama ve web tasarımı becerisi gerektiren bir iş sunulması oldukça şüpheli bir durumdur. Gerçek bir iş ilanında ise gereksinimler hem uyumlu hem de makul olacaktır.
- Pro: Gerçek bir iş ilanı, iş tanımını ve gereksinimleri net ve mantıklı bir şekilde belirtir.
- Con: İş ilanında net ve mantıklı gereksinimler olmaması, iş ilanının sahte olduğu anlamına gelmez. Bazı iş ilanları gereksinimleri çok fazla vurgulamayabilir.
Gereksiz Özel Bilgiler İsteği
🕵️ Özel Bilgilerin İstenmesi
Gerçek bir iş ilanında, başvuru sırasında kişisel bilgilerinizle ilgili fazla ayrıntıya girmeden sadece gerekli bilgileri talep edilir. Ancak, sahte iş ilanları sıklıkla gereğinden fazla kişisel bilgi talep ederler. İş başvurusu sürecinde, sosyal güvenlik numaranızı, adresinizi, tam adınızı ve daha önce çalıştığınız şirketler ve pozisyonlar hakkında iletişim bilgileri isteyen şirketlere rastlamak yaygındır. Bu durum size fazla bilgi talep eden iş ilanlarının sahte olduğunu düşündürebilir. Ancak bazı şirketler, iş sürecinde bu bilgileri talep etmektedir. Bu yüzden bilgilerinizi kiminle paylaştığınızı kontrol etmek önemlidir ve gerçekten başvurduğunuz şirketin kaynaklarına başvurduğunuzdan emin olmalısınız.
- Pro: Sahte iş ilanları gereksiz özel bilgiler talep edebilir ve bunlar da sahte iş ilanının işaretlerindendir.
- Con: Her iş ilanının başvuru sırasında özel bilgiler talep etmesi, iş ilanının sahte olduğu anlamına gelmez. Bazı iş ilanları bu bilgilere gerçekten ihtiyaç duyabilir.
Şüpheli İşveren İstekleri
🛡️ Şüpheli İşveren İstekleri
Sahte iş ilanlarındaki dolandırıcılar, size güveninizi kazanmak için çeşitli taktikler kullanabilirler. Örneğin, işe alım sürecinde geçmişte çalıştığınız şirketlerle bağlantı kurmanızı ve referanslarınızı sağlamanızı isteyebilirler. Gerçek bir şirket, işe alım sürecinde sizi başvurduğunuz iş pozisyonu hakkında daha fazla bilgi edinmek için geçmişteki iş deneyimlerinizi sorgulayabilir, ancak bilgileri sorgulamak için bağlantılarınıza ihtiyaç duymaz. Eğer bir iş ilanında bu tür şüpheli isteklerle karşılaşırsanız dikkatli olmalı ve iş ilanının gerçek olma ihtimalini sorgulamalısınız.
- Pro: Sahte iş ilanları, işverenden beklenmedik isteklerde bulunabilir ve bu istekler sahte iş ilanının işaretlerindendir.
- Con: Her iş ilanında işverenin beklenmedik taleplerde bulunması, iş ilanının sahte olduğu anlamına gelmez. Bazı iş ilanları gerçekten ek bilgilere ihtiyaç duyabilir.
Hızlı Kabul Edilen Başvurular
🏃 Hızlı Kabul İle İlgili Endişeler
Gerçek bir iş ilanı, başvurudan sonra belli bir süre içinde geri bildirim sağlar ve başvurunun sonucunu size bildirir. Ancak, sahte iş ilanlarında, başvurunuzun hemen kabul edildiği ve sizi işe almaya hazır oldukları söylenir. Bu hızlı kabul çok cazip görünebilir ancak dikkatli olmalısınız. Gerçek bir işveren, iş başvurusu sürecini adım adım ilerletmek ve uygun adayları seçmek için belirli bir süre ayırır. Hızlı bir şekilde kabul edilen başvurular genellikle sahte iş ilanlarının belirtilerindendir.
- Pro: Sahte iş ilanları, başvuruların hızla kabul edildiğini söyleyebilir ve bu hızlı kabul, iş ilanının sahte olduğuna işaret edebilir.
- Con: Her iş ilanı başvurunun hızla kabul edilmesi, iş ilanının sahte olduğu anlamına gelmez. Bazı şirketler acil işe alım süreci için hızlı başvuruları kabul edebilir.
Belirsiz Şirket Bilgileri
🏢 Şirket Bilgilerinin Eksikliği
Gerçek bir iş ilanında, şirketin adı, web sitesi ve iletişim bilgileri gibi detaylı bilgiler yer alır. Bu bilgiler, başvuranın şirketi araştırmasına ve işverenle iletişim kurmasına olanak sağlar. Ancak, sahte iş ilanlarında genellikle şirket hakkında yeterli bilgi bulunmaz veya bu bilgiler belirsizdir. Dolandırıcılar genellikle var olmayan şirketleri temsil ederler veya mevcut şirketlerin adını kullanarak sahte iş ilanları oluştururlar. Bu nedenle, bir iş ilanının gerçekliğini teyit etmek için şirket hakkında yeterli bilgilerin olup olmadığına dikkat etmelisiniz.
- Pro: Sahte iş ilanları, belirsiz şirket bilgileri içerebilir ve bu, iş ilanının sahte olduğunu düşündürebilir.
- Con: Her iş ilanının şirket bilgilerinin eksik olması, iş ilanının sahte olduğu anlamına gelmez. Bazı iş ilanları, genel bilgi sunmak için sadece temel şirket bilgilerini paylaşabilir.
İtibarı Olmayan Şirketler
⚠️ İşverenin İtibarı Hakkında Araştırma Yapmak
Bir iş ilanıyla ilgilendiğinizde, ilanı oluşturan şirketin itibarını araştırmak önemlidir. Sahte iş ilanların çoğunda, dolandırıcılar ya itibarsız şirketlerin adını veya kendi yaratıcıklarını kullanırlar. Gerçek bir şirketin itibarı konusunda emin olmak için şirket hakkında çevrimiçi arama yapmalı, müşteri incelemelerini okumalı ve çalışanların geri bildirimlerini incelemelisiniz. Şirketin otorite kaynaklarından hangileriyle ilişkili olduğunu kontrol etmek ve şirketin geçmişi hakkında daha fazla bilgi edinmek de iş ilanının gerçekliğini belirlemenize yardımcı olabilir.
- Pro: Gerçek bir iş ilanı, iyi bir şirketin itibarını yansıtır. Şüpheli iş ilanlarında ise itibar eksikliği yaygındır.
- Con: Her iş ilanı, itibarsız bir şirketin iş ilanı olduğu anlamına gelmez. Bazı iş ilanları, hala yeni ve itibarı oluşmamış şirketler tarafından sunulabilir.
Sonuç
Uzaktan çalışmaya ilgi duyan biri olarak, sahte iş ilanlarının sizi uzaktan çalışma hayalinden vazgeçirmesine izin vermeyin. Önemli olan dikkatli olmanız ve iş ilanının gerçekliğini kontrol etmek için gerekli adımları atmanızdır. İş ilanlarına başvurmadan önce her zaman şirketi ve işvereni kontrol etmeyi unutmayın. Şirketin gerçek olup olmadığına dair şüpheleriniz varsa, daha fazla bilgi edinmek veya başvurmanız gereken güvenilir iş ilanları hakkında daha fazla bilgi almak için kaynaklarımıza göz atmanızı öneririm.
FAQ
Q: Görüşmeye katılmam veya özel bilgilerimi vermem güvenli mi?
A: İş ilanının gerçek olduğuna dair endişeleriniz varsa, görüşmeye katılmadan veya özel bilgilerinizi paylaşmadan önce daha fazla araştırma yapmanız önemlidir. Şüpheleriniz varsa, işverenle iletişime geçerek daha fazla ayrıntı ve belge talep edebilirsiniz.
Q: İş ilanı gerçek olup olmadığını nasıl anlarım?
A: İş ilanının gerçek olup olmadığını anlamak için ücretin uygunluğuna bakabilir, yazım hatalarını kontrol edebilir, iletişim bilgilerini doğrulayabilir, referans eksikliğine dikkat edebilir ve gereksiz özel bilgi taleplerini sorgulayabilirsiniz.
Q: İşveren hızlı kabul ettiği başvurulara güvenilmeli mi?
A: Sahte iş ilanlarında, başvuruların hızla kabul edildiği söylenebilir. Ancak gerçek bir iş ilanında, işveren belirli bir süre içinde başvurunun sonucunu bildirir. Hızla kabul edilen başvurular genellikle sahte iş ilanlarının belirtilerindendir.
Q: İş ilanıyla ilgileniyorum, ancak şirket bilgileri eksik. Ne yapmalıyım?
A: İş ilanında şirket hakkında yeterli bilgi olmadığında, daha fazla araştırma yapmanız önemlidir. Şirketin web sitesini kontrol edebilir, çevrimiçi incelemeleri okuyabilir ve çalışanların geri bildirimlerine bakabilirsiniz. Şirketin itibarı ve geçmişi hakkında daha fazla bilgi edinmek iş ilanının gerçekliğini belirlemenize yardımcı olabilir.
Kaynaklar