Kutsal Yazıların Türleri

İçindekiler

1. Giriş
2. Şiir
   1. Tanım ve Önemi
   2. İmgeleme
   3. Ses Aygıtları
   4. Yapısal Aygıtlar
   5. Paralelizma
3. Anlatı
   1. Tanım ve Önemi
   2. Olay Örgüsü
   3. Karakterler
   4. Mekânlar
   5. Çatışma ve Çözüm
4. Mektup veya Epistoller
   1. Tanım ve Önemi
   2. Mektup Formatı
   3. Yazarın Açıklamaları ve Övgüleri
   4. Mektubun İçeriği
   5. Sonuç ve Selamlar
5. Sonuç

📝 Makale: Kutsal Yazıların Genreleri

İnsanların Kutsal Kitap'ı yorumlamak için dikkat etmesi gereken önemli bir konu, metinlerin genreleridir. Kutsal Kitap'ta birçok farklı yazı türü bulunmaktadır ve okuduğumuz metnin hangi genreye ait olduğunu anlamak önemlidir. Bu bilgi bize ilk adım olarak yardımcı olur. Örneğin, Mezmur 22'de şöyle der: "Ama ben bir solucanım, insanlardan daha aşağı bir kimse, bir kişi tarafından alay ediliyor, başka bir kişi tarafından hor görülüyorum." Eğer bu metnin bir şiir olduğunu anlayamazsak, bu bir metafor olduğunu anlamamız da zor olabilir. Bu noktada, şiirin özelliği olan metaforlara aşina olduğumuz için şaşırmayız.

🌹 Şiir

Şiir, duyguları harekete geçirmek ve dilin sınırlarını aşan şeyleri ifade etmek için kullanılan bir yazı türüdür. Şiir, Tanrı hakkında konuştuğumuzda, O'na kulluk ettiğimizde veya O'na ağladığımızda sıklıkla kullanılır. Kutsal Yazılar'da şiir örnekleri çoktur. Mezmurlar, Süleyman'ın Şarkısı, Vaazlar ve İşaya'nın Kitabı gibi birçok Eski Antlaşma kitabında şiirler bulunur. Yeni Antlaşma'da ise genellikle İsa'nın öğretilerinde yer alan şiirsel dil örneklerine rastlarız.

Biblical şiirin bazı önemli özellikleri vardır. İmgeleme bu özelliklerden biridir. İmgeleme, bir tablo çizmek için kullanılan bir dil özelliğidir. Örneğin, Mezmur 42'de şöyle der: "Bir geyik, suların peşinde inlese de, ruhum da Seni arzular. Hayatta kalıcı Tanrı'ya, nerede Tanrı'yla buluşabilirim?" Bu metaforik dil, mezmur yazarının Tanrı'ya olan özlemini resmetmesine yardımcı olur. Başka bir özellik de ses aygıtlarıdır. Ses aygıtları, hece tekrarları, ses benzerlikleri ve ritmik yapılar gibi şeyleri içerir. Bu özellikler sıklıkla İbranice ve Grekçe metinlerde daha belirgindir.

Biblical şiirde bir başka önemli özellik de yapısal aygıtlardır. Örneğin, kıyaslamalı yapıda olan kiyazm (A B B A) veya alfabenin harflerini kullanarak bir şiirin bölümlerini düzenleyen akróstik gibi yapısal aygıtlara sık sık rastlarız. Bu yapısal aygıtlar, şiirin anlamını daha fazla vurgular. Ayrıca, paralelizm de bibliyel şiirin önemli bir özelliğidir. Bu, iki veya daha fazla satırı dengelemek veya karşıtlık oluşturmak anlamına gelir. Örneğin, Mezmur 1'de antitez paralelizmi şöyle der: "Kötüler yargıya dayanamazlar, günahkarlar doğruların arasında duramazlar." Bu örnekler, şiirin dengeli ve akıcı bir şekilde okunmasına yardımcı olur.

📖 Anlatı

Anlatı, farklı amaçlarla kullanılan farklı bir yazı türüdür. Kutsal Kitap'ta anlatı türünde yazılmış birçok metin bulunur. Bu metinlerin amacı, önemli olayları veya kişileri tanıtmak ve onların anlamını iletmektir. Örneğin, İncil'deki İsa'nın yaşamını anlatan bölümler ve Elçilerin İşleri'nde yer alan olaylar anlatı türüne örnek olarak verilebilir.

Biblical anlatının dikkat etmemiz gereken bazı özellikleri vardır. Öncelikle, hikaye içindeki karakterler, mekânlar, olaylar ve çatışma çözüm gibi çeşitli unsurlara dikkat etmek önemlidir. Anlatıları okurken genellikle bu unsurları fark etmeye meyilliyiz. Ancak anlatı içindeki ikinci önemli unsurlar olan tematik ve teolojik iletileri fark etmek için çaba sarf etmeliyiz. Bu unsurlar, olay örgüsü içindeki temaları veya fikirleri ifade eder. Örneğin, Mısır'dan çıkış kitabındaki İsrail ile yapılan antlaşmaların ve Tanrı'nın onlarla olduğu anlatının ikinci yarısında görülür.

Dolayısıyla, anlatı türü dikkate alınarak yorum yapmak, metni daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır.

✉️ Mektup veya Epistoller

Mektup veya epistoller, insanların uzak mesafeler arasında iletişim kurmak için kullandığı bir yazı türüdür. Kutsal Kitap'taki bazı mektuplar, haberleri iletmek, sorunlara yol göstermek, teşvik etmek veya öğütlemek amacıyla yazılmıştır. Yeni Antlaşma'da çeşitli mektuplar bulunur, özellikle Pavlus'un yazdığı mektuplar Roma'dan Filemon'a kadar birçok mektubu içerir. Bu mektuplar genellikle kiliselere veya belirli kişilere hitap eder.

Biblical mektupların bazı önemli özellikleri vardır. İlk olarak, antik mektupların formatına bakmak önemlidir. Mektubun başında alıcı, okuyucu ve yazarın adı zikredilir. Daha sonra şükran veya dua ifade edilir. Bu ifadeler, alıcıya iyilik dileklerini veya ilahilere yöneltilen duaları içermektedir. Ardından mektubun ana bölümü gelir, burada ele alınması gereken konular yer alır. Son olarak, mektubun sonuç kısmında selamlar ve son sözler yer alır.

Biblical mektupların bir diğer özelliği ise mektup içinde ele alınan konuların olaya bağlı olmasıdır. Bu mektuplar, belirli bir durum, problem veya ihtiyaçlarla ilgili mesajlar içerir. Bu nedenle, Yeni Antlaşma mektupları genellikle pastoral veya pratik teoloji içerir, yani inancın günlük hayatta nasıl yaşandığını ve dikkate alınması gereken önemli konuları ele alır.

Sonuç olarak, Kutsal Kitap'taki farklı yazı türlerini tanımak, metni daha iyi yorumlamamıza yardımcı olur.

👉 Kaynaklar

• İncil
• Kutsal Kitap Yorumlama El Kitabı (Gordon D. Fee, Douglas Stuart)
• Genre and Subgenre (Bible Project) (https://bibleproject.com/videos/tanakh-wisdom-literature)