Linux'ta Ağ Dosya Sistemi (NFS) Yapılandırması

İçindekiler:

1. Giriş
2. NFS Nedir?
3. NFS Nasıl Çalışır?
4. NFS Kurulumu ve Yapılandırması 4.1. NFS Utils Paketinin Kurulumu 4.2. Paylaşım Yapılacak Dizin Oluşturma 4.3. /etc/exports Dosyasının Düzenlenmesi 4.4. NFS Sunucusunun Başlatılması 4.5. NFS İstemcisinde Mount İşlemi
5. NFS Hataları ve Sorun Giderme
6. NFS Performans ve Güvenlik Ayarları 6.1. Root Squash ve No Root Squash 6.2. Soft ve Hard Mounting 6.3. Sync ve Async İşlemler 6.4. Diğer NFS Seçenekleri
7. Sonuç

İnternet Dosya Sistemi (NFS) Nedir?

📝 (NFS) İnternet Dosya Sistemi, Linux ve UNIX tabanlı sistemler arasında dosya paylaşımını sağlayan bir protokoldür. NFS, ağ üzerinden dosya erişimini kolaylaştıran bir sistemdir ve birden fazla kullanıcının aynı dosyalara erişmesine olanak tanır. Bu sayede, sistemler arasında veri paylaşımı ve işbirliği kolayca gerçekleştirilebilir.

NFS Nasıl Çalışır?

📝 (NFS) NFS, istemci-sunucu modeline dayalı bir protokol olarak çalışır. İstemci, sunucu tarafında paylaşılan bir dizini monte ederek bu dizine erişim sağlar. İstemci, sunucudaki dosyaları okuyabilir, yazabilir ve düzenleyebilir. Bu işlemler ağ üzerinden gerçekleştirilir ve NFS protokolü kullanılır.

**Örnek Senaryo*** Bob ve Alice adında iki kullanıcı düşünelim. Bob'un bilgisayarında paylaşılan bir dizin bulunuyor ve Alice, aynı ağ üzerinde Bob'un paylaştığı dizine erişmek istiyor. Alice, NFS istemcisini kullanarak Bob'un bilgisayarındaki dizini monte eder ve bu sayede Bob'un paylaştığı dosyalara erişebilir. Alice, dosyaları okuyabilir, düzenleyebilir ve hatta yeni dosyalar oluşturabilir. Bu şekilde, iki kullanıcı aynı dosyalara erişebilir ve veri paylaşımı gerçekleştirebilir.

NFS Kurulumu ve Yapılandırması

4.1. NFS Utils Paketinin Kurulumu

NFS'nin kullanılabilmesi için öncelikle nfs-utils paketinin kurulması gerekmektedir. Bu paket, hem sunucu tarafı yazılımı hem de istemci tarafı araçlarını içerir. Bu nedenle, kurulumu hem sunucu hem de istemci üzerinde gerçekleştirmeliyiz.

Kurulumu yapmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

$ sudo apt-get install nfs-utils

Kurulum tamamlandığında, NFS'nin çalışması için gereken tüm yazılım ve araçlar sisteminize yüklenmiş olacak.

4.2. Paylaşım Yapılacak Dizin Oluşturma

NFS ile paylaşım yapmak için öncelikle paylaşılan bir dizin oluşturmanız gerekmektedir. Bu dizin, sunucu tarafından paylaşılacak ve istemci tarafından erişilecektir.

Aşağıdaki komutu kullanarak bir dizin oluşturabilirsiniz:

$ mkdir /paylasim_dizini

Bu komut, "/paylasim_dizini" adında bir dizin oluşturacaktır. Sadece sunucu tarafında gerçekleştirilen bu işlem, istemci tarafında herhangi bir değişiklik gerektirmez.

4.3. /etc/exports Dosyasının Düzenlenmesi

Paylaşım yapılacak dizin oluşturulduktan sonra, "/etc/exports" dosyasını düzenlememiz gerekmektedir. Bu dosya, NFS sunucusunun paylaşım yapılan dizinleri tanımladığı dosyadır.

Aşağıdaki komutu kullanarak "/etc/exports" dosyasını açabilir ve düzenleyebilirsiniz:

$ sudo nano /etc/exports

Dosyayı düzenlerken aşağıdaki gibi bir yapı kullanabilirsiniz:

/paylasim_dizini IP_ADRESI(izinler)

Burada "/paylasim_dizini" yerine paylaşım yapmak istediğiniz dizini, "IP_ADRESI" yerine de paylaşımın erişilebilir olmasını istediğiniz IP adresini yazmalısınız. Ayrıca, "izinler" yerine de dosya ve dizinlerin paylaşım hakkında verilere erişim izinlerini belirtmelisiniz.

Örneğin, "/paylasim_dizini" dizinini herkese açık hale getirmek için aşağıdaki şekilde bir düzenleme yapabilirsiniz:

/paylasim_dizini *(rw,sync,no_subtree_check)

Burada "*" sembolü, tüm IP adreslerine erişim izni verildiğini belirtir. "rw" ise okuma ve yazma izinleri sağlar. "sync" senkron iletimi kullanır ve "no_subtree_check" alt dizinleri kontrol etmez.

Düzenlemeyi tamamladıktan sonra, "/etc/exports" dosyasını kaydedip kapatmalısınız.

4.4. NFS Sunucusunun Başlatılması

Paylaşım yapılandırmalarını tamamladıktan sonra, NFS sunucusunu başlatmanız gerekmektedir. Bu sayede paylaşım yapılan dizin, erişilebilir hale gelecektir.

NFS sunucusunu başlatmak için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz:

$ sudo systemctl start nfs-server

Bu komut, NFS sunucusunu başlatır. Artık paylaşım yapılan dizin, istemci tarafından erişilebilir durumdadır.

4.5. NFS İstemcisinde Mount İşlemi

Paylaşım yapılan dizine erişmek için NFS istemcisinde mount işlemi gerçekleştirmeniz gerekmektedir. Bu işlem, sunucunun paylaşımını istemci tarafında bağlamayı sağlar.

Mount işlemini gerçekleştirmek için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz:

$ sudo mount SUNUCU_IP_ADRESI:/paylasim_dizini /yerel_dizin

Burada "SUNUCU_IP_ADRESI" yerine NFS sunucusunun IP adresini, "/paylasim_dizini" yerine paylaşım yapılan dizini ve "/yerel_dizin" yerine de istemci tarafında mount işlemi yapılacak olan yerel dizini belirtmelisiniz.

Örneğin, NFS sunucusunun IP adresi "192.168.1.100" ve paylaşım yapılan dizin "/paylasim_dizini" ise aşağıdaki şekilde bir mount işlemi gerçekleştirebilirsiniz:

$ sudo mount 192.168.1.100:/paylasim_dizini /mnt/nfs

Bu komut, "/paylasim_dizini" dizinini NFS sunucusundan alıp, "/mnt/nfs" dizinine bağlar.

Otomatik olarak mount işlemi gerçekleştirmek için "/etc/fstab" dosyasında gerekli düzenlemeleri yapmanız gerekmektedir. Bu dosya, sistemin açılışında otomatik olarak mount işlemlerini gerçekleştiren dosyadır. Kendi sisteminize uygun şekilde düzenlemeleri yapmanız gerekmektedir.

NFS Hataları ve Sorun Giderme

NFS kullanırken karşılaşabileceğiniz bazı hatalar ve sorunlar olabilir. İşte bu hatalar ve sorunların bazıları:

1. Connection Refused Hatası: Sunucu ve istemci arasında bağlantı kurulamadığında bu hata meydana gelebilir. Bağlantıların doğru yapılandırıldığından emin olmanız gerekmektedir.
2. Permission Denied Hatası: Dosya veya dizinlere erişim izniniz olmadığında bu hata meydana gelebilir. Dosya ve dizin izinlerini kontrol etmeniz gerekmektedir.
3. Mount.nfs: No Route to Host Hatası: Sunucu veya istemci arasında bir ağ hatası olduğunda bu hata meydana gelebilir. Ağ bağlantılarını kontrol etmeniz gerekmektedir.

Bu gibi hatalarla karşılaştığınızda, doğru yapılandırmaları kontrol etmeli ve gerektiğinde düzeltmeler yapmalısınız. Ayrıca, NFS hataları ve sorunlarıyla ilgili daha fazla bilgi için ilgili dokümantasyonu incelemenizde fayda vardır.

NFS Performans ve Güvenlik Ayarları

NFS'nin performansını artırmak ve güvenliğini sağlamak için çeşitli ayarlar yapabilirsiniz. İşte bazı performans ve güvenlik ayarları:

1. Root Squash ve No Root Squash: Root Squash, root kullanıcısının NFS sunucusunda sınırlı bir yetenekle çalışmasını sağlar. Böylece, root kullanıcısı sunucuda yapılan her işlemi gerçekleştiremez. No Root Squash ise root kullanıcısının tüm yetkilere sahip olmasını sağlar. Bu ayarlar, güvenlik ve yetkilendirme açısından önemlidir.
2. Soft ve Hard Mounting: Soft Mounting, bağlantı kaybı durumunda bağlantıyı tekrar deneme özelliğine sahiptir. Hard Mounting ise bağlantıda bir hatayla karşılaşıldığında bağlantıyı sonsuz bir şekilde tekrar dener. Bu ayarlar, bağlantı istikrarını ve güvenliğini etkiler.
3. Sync ve Async İşlemler: Sync, dosya değişikliklerinin hemen dosya sistemi üzerine kaydedilmesini sağlar. Böylece, her değişiklik anında erişilebilir hale gelir. Async ise dosya değişikliklerinin önbelleğe alındıktan sonra dosya sistemi üzerine kaydedilmesini sağlar. Bu ayarlar, dosya erişimi ve performansını etkiler.
4. Diğer NFS Seçenekleri: Birçok başka NFS seçeneği bulunmaktadır. Bu seçenekler arasında dosya aktarım boyutu, hız limitleri, kullanıcı kimlik doğrulama gibi performans veya güvenlikle ilgili ayarlar yer alabilir. İhtiyaçlarınıza ve gereksinimlerinize göre bu seçenekleri kullanabilirsiniz.

Bu performans ve güvenlik ayarlarını NFS yapılandırmanızda kullanabilirsiniz. Ayarlarınızı dikkatli bir şekilde yapmalı ve gerektiğinde ayarları değiştirmelisiniz.

Sonuç

İnternet Dosya Sistemi (NFS), Linux ve UNIX tabanlı sistemler arasında dosya paylaşımını mümkün kılan bir protokoldür. Bu makalede, NFS'nin nasıl kurulacağını, yapılandırılacağını, hatalarının nasıl giderileceğini ve performans ve güvenlik ayarlarının nasıl yapılabileceğini öğrendik. NFS, ağ üzerinden veri paylaşımı ve işbirliği yapmanın kolay bir yolu olabilir. Ancak, doğru yapılandırmaları yapmak ve güvenlik önlemlerini almak önemlidir. Doğru bir şekilde yapılandırıldığında, NFS veri paylaşımınızı kolaylaştırabilir ve işlerinizi hızlandırabilir.

Kaynaklar:

• Red Hat Documentation - NFS