Merkez Bankası'nın Faiz Oranı Kontrolü ve Nicel Gevşeme

İçindekiler

1. Ekonomideki Normal Zamanlarda
2. Merkez Bankası Fon Oranını Kontrol Etmek
   • Bankaların Birbirlerine Ödünç Para Verdiği Oran
   • Merkez Bankasının Müdahalesi
   • Piyasada Dolaşan Nakit Miktari
3. Açık Piyasa İşlemleri ve Hazine Menkul Kıymetleri
   • Risk Düzeyine Göre Hazine Menkul Kıymetleri
   • Geri Alma Anlaşması
4. Faiz Oranını Düşürmenin Ekonomiye Etkisi
5. Geleneksel Açık Piyasa İşlemlerinin Sınırlılığı
6. Nicel Gevşeme ve Yatırımcıların Tercihi
   • Faiz Eğrisini Kontrol Etmek
   • Ev veya İş Yeri Kredileri Piyasası
7. Geleneksel Olmayan Varlıkların Satın Alınması
   • Gayrimenkul Teminatlı Menkul Kıymetler
   • Kurumsal Borçlanma
8. Nicel Genişleme ile Geleneksel Açık Piyasa İşlemlerinin Farkı
   • Hedef Faiz Oranı Olmaması
   • Faiz Eğrisini Kontrol Etme
9. Nicel Gevşemenin Ekonomiye Etkisi
10. İçerik Özeti

Merkez Bankası Fon Oranını Kontrol Etmek ve Nicel Gevşeme

Merkez Bankası, genellikle ekonomideki faaliyetleri kontrol etmek için fon oranını hedeflemektedir. Fon oranı, bankaların birbirlerine gecelik bazda para ödünç vermesi oranıdır. Merkez Bankası, eğer bankaların birbirlerine ödünç verdiği faiz oranından hoşnut değilse ve federal fon oranını açıklamak yeterli olmazsa, aktif olarak piyasaya müdahale edebilir. Bu müdahale, genellikle Hazine Menkul Kıymetleri satın alarak gerçekleştirilir. Hazine Menkul Kıymetlerinin satın alınması, piyasada dolaşan nakit miktarını artırarak faiz oranlarını düşürmeyi amaçlar. Merkez Bankası, genellikle daha az riskli olan kısa vadeli Hazine Menkul Kıymetlerini satın alır. Ancak, faiz oranını daha da düşürmek amacıyla uzun vadeli Hazine Menkul Kıymetleri satın alma veya diğer varlıkları satın alma gibi geleneksel olmayan politikalar da uygulanabilir. Bu politikalara genellikle "nicel gevşeme" veya "kvantitatif genişleme" denir.

1. Ekonomideki Normal Zamanlarda

Normal ekonomik dönemlerde, Merkez Bankası ekonomide gerçekleşen faaliyetin miktarını federal fon oranı hedefleyerek kontrol etmeye çalışır.

2. Merkez Bankası Fon Oranını Kontrol Etmek

Merkez Bankası, bankaların birbirlerine gecelik bazda para ödünç vermesi oranı olan fon oranını hedefleyerek ekonomideki faaliyeti kontrol etmeye çalışır.

2.1 Bankaların Birbirlerine Ödünç Para Verdiği Oran

Fon oranı, bankaların birbirlerine ödünç para verdiği oran olarak tanımlanır. Bu oran, genellikle haberlerde duyduğumuz bir hedef orandır.

2.2 Merkez Bankasının Müdahalesi

Eğer Merkez Bankası, bankaların birbirlerine ödünç verdiği faiz oranından hoşnut değilse ve hedef faiz oranının sağlanması için bankaların birbirlerine para ödünç vermemesi durumunda müdahale etme yetkisine sahiptir.

2.3 Piyasada Dolaşan Nakit Miktarı

Merkez Bankası'nın Hazine Menkul Kıymetleri satın alması, piyasada dolaşan nakit miktarını artırır ve bu da faiz oranlarını düşürmeyi amaçlar.

3. Açık Piyasa İşlemleri ve Hazine Menkul Kıymetleri

Merkez Bankası, para politikası araçlarından biri olarak açık piyasa işlemlerini kullanır. Hazine Menkul Kıymetleri, genellikle bu işlemlerde tercih edilen varlıklardır.

3.1 Risk Düzeyine Göre Hazine Menkul Kıymetleri

Merkez Bankası, genellikle risk düzeyi daha düşük olan kısa vadeli Hazine Menkul Kıymetlerini satın alır.

3.2 Geri Alma Anlaşması

Geri alma anlaşması, varlık sahibi ile anlaşılan bir gelecekte geri alım işlemi yapılacak bir fiyat üzerinden varlığın satın alındığı bir anlaşmadır. Merkez Bankası, bazen bu tür anlaşmalarla Hazine Menkul Kıymetlerini satın alır.

4. Faiz Oranını Düşürmenin Ekonomiye Etkisi

Merkez Bankası, ekonomiyi canlandırmak amacıyla faiz oranını düşürerek pompalamaya çalışırken, faiz oranının sürekli düşürülmesinin ekonomi üzerindeki etkisini düşünelim.

5. Geleneksel Açık Piyasa İşlemlerinin Sınırlılığı

Merkez Bankası, faiz oranını düşürmek için bir noktada geleneksel açık piyasa işlemlerini gerçekleştiremeyecek duruma gelebilir.

6. Nicel Gevşeme ve Yatırımcıların Tercihi

Nicel gevşeme politikasıyla Merkez Bankası, faiz eğrisini kontrol etmeyi ve ekonomik faaliyetin teşvik edilmesini amaçlar.

6.1 Faiz Eğrisini Kontrol Etmek

Merkez Bankası, faiz oranlarını düşük tutarak faiz eğrisini kontrol etmeyi hedefleyebilir.

6.2 Ev veya İş Yeri Kredileri Piyasası

Merkez Bankası, geleneksel politikalarla ekonominin canlandırılamaması durumunda, faiz oranlarını daha da düşürmek için farklı türdeki varlıkları satın alma yoluna gidebilir. Bu varlıklar arasında ev veya iş yeri kredileri gibi varlıklar da olabilir.

7. Geleneksel Olmayan Varlıkların Satın Alınması

Merkez Bankası, nicel gevşeme politikasıyla geleneksel Hazine Menkul Kıymetleri yerine farklı türde varlıkları da satın alabilir.

7.1 Gayrimenkul Teminatlı Menkul Kıymetler

Merkez Bankası, gayrimenkul teminatlı menkul kıymetleri satın alarak konut kredisi piyasasını daha likit hale getirebilir.

7.2 Kurumsal Borçlanma

Merkez Bankası, kurumsal borçlanma araçlarını satın alarak şirketlerin finansmana erişimini kolaylaştırabilir.

8. Nicel Genişleme ile Geleneksel Açık Piyasa İşlemlerinin Farkı

Nicel genişleme politikası, geleneksel açık piyasa işlemlerinden farklıdır.

8.1 Hedef Faiz Oranı Olmaması

Nicel gevşeme politikasında, Merkez Bankası'nın hedef faiz oranı bulunmamaktadır, çünkü faiz oranı zaten sıfıra ulaşmıştır.

8.2 Faiz Eğrisini Kontrol Etme

Merkez Bankası, faiz oranlarını düşürmek için geleneksel olmayan varlıkları satın alarak faiz eğrisini kontrol etmeyi amaçlamaktadır.

9. Nicel Gevşemenin Ekonomiye Etkisi

Merkez Bankası'nın nicel gevşeme politikalarının ekonomi üzerindeki etkileri neler olabilir?

10. İçerik Özeti

Bu makalede, Merkez Bankası'nın faiz oranını ve ekonomik faaliyeti kontrol etmek için kullandığı araçları ele aldık. Geleneksel açık piyasa işlemlerine ek olarak, nicel gevşeme politikalarının ekonomiye etkisi ve bu politikalardaki farklılıklar üzerine de odaklandık.

ParaPolitika (https://www.parapolitika.org/)